श्री नामदेव महाराजकृत हरिपाठ

श्रीनामदेवमहाराजकृत हरिपाठाचे अभंग

१ नामाचा महिमा कोण करी सीमा । जपावें श्रीरामा एका भावें ॥ १ ॥ न लगती स्तोत्रें नाना मंत्रें यंत्रें । वर्णिजे बा वक्त्रें श्रीरामनाम ॥ २ ॥ अनंत पुण्यराशी घडे ज्या प्राण्यासी । तरीच मुखासी नाम येत ॥ ३ ॥ नामा म्हणें नाम महाजप परम । तो देह उत्तम मृत्युलोकीं ॥ ४ ॥ २ जन्माचें कारण रामनामपाठीं । जाइजे वैकुंठीं एकीहेळा ॥ १ ॥ रामनाम ऐसा जिव्हे उमटे ठसा । तो उद्धरेल आपैसा इहलोकीं ॥ २ ॥ दो अक्षरीं राम जप हा परम । नलगे तुज नेम नाना पंथ ॥ ३ ॥ नामा म्हणे पवित्र श्रीरामचरित्र । उद्धरिते गोत्र पूर्वजेंसी ॥ ४ ॥ ३ विषयांचे कोड कां करिसी गोड । होईल तुज जोड इंद्रियबाधा ॥ १ ॥ सर्वही लटिकें जाण तूं बा निकें । रामाविण एकें न सुटिजे ॥ २ ॥ मायाजाळ मोहें इंद्रियांचा रोहो । परि न धरेचि भावो भजनपंथें ॥ ३ ॥ नामा म्हणे देवा करीं तूं लावलाही । मयूराचा टाहो घनगर्जना ॥ ४ ॥ ४ कांसवीचे दृष्टी जैं येईजे भेटी । तैं अमृताची सृष्टी घडे त्यासी ॥ १ ॥ तैसें हें भजन श्रीरामाचें ध्यान । वाचे नारायण अमृतमय ॥ २ ॥ धन्य त्याचें कुळ सदा पैं सुफळ । दिननिशीं पळ रामनाम ॥ ३ ॥ नामा म्हणे चोखट भक्त तो उत्तम । वाचेसी सुगम रामनाम ॥ ४ ॥ ५ सदा फळ सुफळ वाचेसी गोपाळ । वंदी कळिकाळ शास्त्र सांगे ॥ १ ॥ ब्रह्मांडनायक ऐसें जें कौतुक । तेंचि नाम एक श्रीकृष्ण ऐसें ॥ २ ॥ आदि अंत पाहतां नाहीं पैं सर्वथा । परिपूर्ण सरिता अमृताची ॥ ३ ॥ नामा म्हणे अनंत कां करिशी संकेत । उद्धरिले पतित युगायुगीं ॥ ४ ॥ ६ गोविंद गोपाळ वाचेसी निखळ । तो उद्धरे तात्काळ कलीमाजी ॥ १ ॥ नारायण नारायण हेंचि पारायण । उद्धरले जन इहलोकीं ॥ २ ॥ तुटती यातना कर्माच्या भावना । जडजीवौद्धारणा नाम स्मरा ॥ ३ ॥ नामा म्हणे राम हा जप परम । न लगती नेम नाना कोटी ॥ ४ ॥ ७ तीर्थ जपराशी जप हृषीकेशी । मुखीं अहर्निशीं रामनाम ॥ १ ॥ तीर्थाचें पैं तीर्थ नाम हें समर्थ । होईल कृतार्थ रामनामें ॥ २ ॥ होईल साधन तुटेल बंधन । वाचे जनार्दन सुफळ सदा ॥ ३ ॥ नामा म्हणे हरी उच्चार तूं करीं । उद्धरसी निर्धारीं इहलोकीं ॥ ४ ॥ ८ पाहतां ये परिपाटी आणिक नाहीं सृष्टी. नामेंविण दृष्टीं न दिसे माझ्या ॥ १ ॥ नमचि समर्थ नामचि मथित । शंकरासी हेत रामनामीं ॥ २ ॥ भरती सर्व काम वाचे रामनाम । न लगती ते नेम कर्मजाळ ॥ ३ ॥ नामा म्हणे उच्चार न करीं तूं विचार । तुटेल येरझार नाना योनी ॥ ४ ॥ ९ तपाचें हें तप राम हें अमूप । करीं का रे जप रामनामीं ॥ १ ॥ रामकृष्ण म्हणे वाचे नारायण । तुटेल बंधन यमपाश ॥ २ ॥ साधेल साधन होती कोटी यज्ञ । राम जनार्दन जपे करीं ॥ ३ ॥ नामा म्हणे जिव्हे नामस्मरण करी । म्हणे नरहरी एक्या भावें ॥ ४ ॥ १० हाचि नेम सारीं साधेल तो हरी । नाम हें मुरारी अच्युताचें ॥ १ ॥ राम गोविंद हरे कृष्ण गोविंद हरे । यादव मोहरे रामनाम ॥ २ ॥ न लगती कथा नाना विकळता । नामचि स्मरतां राम वाचे ॥ ३ ॥ नाम म्हणे राम आम्हां हाचि नेम । नित्य तो सप्रेम जप आम्हां ॥ ४ ॥ ११ करूं हें कीर्तन राम नारायण । जनीं जनार्दन हेंचि देखें ॥ १ ॥ जगाचा जनक रामकृष्ण एक । न करितां विवेक स्मरें राम ॥ २ ॥ तुटेल भवजाळ कां करिशी पाल्हाळ । सर्व मायाजाळ इंद्रियबाधा ॥ ३ ॥ नामा म्हणे गोविंद स्मरें तूं सावध । नव्हे तुज बाधा नाना विघ्नें ॥ ४ ॥ १२ मायेचीं भूचरे रज तम सात्त्विक । रामनाम एक सोडवणें एक ॥ १ ॥ राम हेंचि स्नान राम हेंचि ध्यान । नामें घडती यज्ञ कोटी देवा ॥ २ ॥ न लगती साधनें नाना मंत्र विवेक । रामनामीं मुख रंगवी कां रे ॥ ३ ॥ नामा म्हणे श्रीराम हेंचि वचन आम्हां. नित्य ते पौर्णिमा सोळा कळी ॥ ४ ॥ १३ माझें मी करितां गेले हे दिवस । न धरीच विश्वास राम नामीं ॥ १ ॥ अंतीं तुज उद्धरती राम कृष्ण हरी । राम पंचाक्षरी मंत्रसार ॥ २ ॥ कां करिशी सांठा प्रपंच विस्तार. न तुटे येरझार नामेंविण ॥ ३ ॥ नामा म्हणे ऐसें रामनामीं पिसें । तो उद्धरेल आपैसें इहलोकीं ॥ ४ ॥ १४ नको नको माया सांडीं लवलाह्या । पुढील उपाया झोंबें कां रे ॥ १ ॥ राम नाम म्हणे तुटेल बंधन । भावबंधमोचन एक्या नामें ॥ २ ॥ स्मरतां पतित उद्धरेल यतार्थ । नाम हाचि स्वार्थ तया झाला ॥ ३ ॥ नामा म्हणे हा जप करी तूं अमूप । नामें चुके खेप इये जनीं ॥ ४ ॥ १५ स्मरण करितां रामनामध्वनी । ऐकतांचि कर्णीं पळती यम ॥ १ ॥ नामपाठ करा राम कृष्ण हरी । होतील कामारी ऋद्धि सिद्धि ॥ २ ॥ साध्य तेंचि साधीं न करी उपाधी । जन्मांतरीच्या व्याधी हरती नामें ॥ ३ ॥ नामा म्हणे सर्व राम हाचि भाव । नाहीं आणिक देव रामेंविण ॥ ४ ॥ १६ रामकृष्णमाळा घालितां अढळ । तुटेल भवजाळ मायामोह ॥ १ ॥ होशील तूं साधु न पावती बाधु । पूर्ण ब्रह्मानंदु तुष्टेल तुज ॥ २ ॥ जपतां रामनाम पुरती सर्व काम । आदि अंति नेम साधेल तुज ॥ ३ ॥ नामा म्हणे कृतार्थ सर्व मनोरथ । न लगती ते अर्थ मायापाश ॥ ४ ॥ १७ शरीर संपत्ती मायेचें टवाळ । वायांचि पाल्हाळ मिरवितोसी ॥ १ ॥ नाम हेचि तारी विठ्ठलनिर्धारीं । म्हणे हरी हरी एक वेळां ॥ २ ॥ स्मरतां गोपाळनामा वंदितील यम । न लगती नेम मंत्रबाधा ॥ ३ ॥ नामा म्हणे सार मंत्र तो उत्तम । राम हेंचि नाम स्मरें कां रे ॥ ४ ॥ १८ कृष्णकथा संग जेणें तुटे पांग । न लगे तुज उद्योग करणें कांहीं ॥ १ ॥ समर्थ सोयरा राम हा निधान । जनीं जनार्दनीं एक ध्यायी ॥ २ ॥ नामा म्हणे उच्चार रामकृष्ण सार । तुटेल येरझार भवाब्धीची ॥ ३ ॥ १९ भवाब्धीतारक रामकृष्ण नांव । रोहिणीची माव सकळ दिसे ॥ १ ॥ नाम हेंचि थोर नाम हेंचि थोर । वैकुंठीं बिढार रामनामें ॥ २ ॥ राम हे निशाणी जपतांची अढळ । वैकुंठ तात्काळ तया जीवा ॥ ३ ॥ नामा म्हणे वैकुंठ नामेंचि जोडेल । अंतीं तुज पावेल राम एक ॥ ४ ॥ २० जळाचा जळबिंदु जळींच तो विरे । तैसें हें विधारे पांचाठायीं ॥ १ ॥ जीव शिव विचार नाम हें मधुर । जिव्हेसी उपचार रामनाम ॥ २ ॥ रामनाम तारक शिव षडक्षरी । तैची वाचा करीं अरे मूढा ॥ ३ ॥ नामा म्हणे ध्यान शिवाचें उत्तम । मंत्र हा परम रामनाम ॥ ४ ॥ २१ करितां हरिकथा नाम सुखराशी । उद्धरी जीवासी एका नामें ॥ १ ॥ तें हें रामनाम जपे तूं सप्रेम । जप हा सुगम सुफळ सदा ॥ २ ॥ नामेंचि तरले नामेंचि पावले । नाम म्हणतां गेले वैकुंठासी ॥ ३ ॥ नामा म्हणे एका नामेंसी विनटे । ते वैकुंठींचे पेठे पावले देखा ॥ ४ ॥ २२ नामावांचूनि कांहीं दुकें येथें नाहीं । वेगीं लवलाहीं राम जपा ॥ १ ॥ गोविंद गोपाळ वाचेसी रसाळ । पावसी केवळ निजपद ॥ २ ॥ धृव प्रल्हाद बळी अंबऋषि प्रबुद्ध । नामेंचि चित्पद पावले देख ॥ ३ ॥ नामा म्हणे राम वाचे जपा नाम । संसार भवभ्रम हरे नामें ॥ ४ ॥ २३ म्हणतां वाचे नाम वंदी तया यम । काळादिक सम वंदी तया ॥ १ ॥ ऐसें नाम श्रेष्ठ सकळांसी वरिष्ठ । उच्चारितां नीट वैकुंठ गाजे ॥ २ ॥ तो हा नाममहिमा वाखाणीत ब्रह्मा. न कळे तया उपमा आदिअंतीं ॥ ३ ॥ नामा म्हणे पाठें नामाचेनि वाटें । तरी प्रत्यक्ष भेटे विठ्ठल हरी ॥ ४ ॥ २४ विष्णुनाम श्रेष्ठ गाती देवऋषी । नाम अहर्निशी गोपाळाचें ॥ १ ॥ हरी हरि हरि हरि तूंचि बा श्रीहरि । असे चराचरीं जनार्दना ॥ २ ॥ आदिब्रह्म हरि आळवी त्रिपुरारी । उमेप्रति करी उपदेश ॥ ३ ॥ नामा म्हणे नाम महाजप परम । शंकरासी नेम दिनदिशीं ॥ ४ ॥ २५ कां करतोसी सीण वाचे नारायण । जपतां समाधान होईल तुज ॥ १ ॥ राम कृष्ण हरी नारायण गोविंद । वाचेसी हा छंद नामपाठ ॥ २ ॥ वंदील तो यम कळिकाळ सर्वदा । न पावसी आपदा असत देही ॥ ३ ॥ नामा म्हणे ओळंग शीण झाला संगें । प्रपंच वाउगे सांडी परते ॥ ४ ॥ २६ नामाचेनि पाठे जातील वैकुंठें । तो पुंडलीक पेठे प्रकट असे ॥ १ ॥ विठ्ठल हा मंत्र सांगतसे शास्त्र । आणिक नाही शस्त्र नामाविण ॥ २ ॥ पुराण व्युत्पत्ति न लगती श्रुती । मुनि हरिपंथी गेले ॥ ३ ॥ नामा म्हणे हरी नामेंचि उद्धरी । जन्माची येरझारी हरे नामें ॥ ४ ॥ २७ सर्वांभूतीं भजें नमन करीं संता । नित्य त्या अच्युता स्मरण करी ॥ १ ॥ ऐसी भजनी विनट सांपडेल वाट । रामकृष्ण नीट वैकुंठींची ॥ २ ॥ न लगतीं साधनें वायाचि बंधन । हरिनामपंथीं जाण मुनि गेले ॥ ३ ॥ नामा म्हणे थोर नामचि साधार । वैकुंठीं बिढार तयां भक्ता ॥ ४ ॥ २८ तूं तव नेणता परि हरि तो जाणता । आहे तो समता सर्वां भूतीं ॥ १ ॥ सर्वब्रह्म हरि एकचि निर्धारी । होशी झडकरी ब्रह्म तूंचि ॥ २ ॥ अच्युत माधव अमृताच्या पाठें । लागतांचि वाते वंदी यम ॥ ३ ॥ नामा म्हणे होशी जिवलग विष्णूचा । दास त्या हरीचा आवडता ॥ ४ ॥ २९ कां करिसी सोस मायेचा असोस । नव्हे तुझा सौरस नामेंविण ॥ १ ॥ नामचेचि मंत्र नामचेचि तंत्र । नामविण पवित्र न होती देखा ॥ २ ॥ तिहीं लोकीं काहीं नामेंविण सर्वथा । अच्युत म्हणतां पुण्यकोटी ॥ ३ ॥ नामा म्हणे ब्रह्म आदि अंतीं नेम । तें विटेवरी सम उभें असे ॥ ४ ॥ ३० पवित्र परिकर हा उच्चार । उद्धरण साचार जगासी या ॥ १ ॥ गोविंद केशव उच्चारीं श्रीराम । न लगती नेम अमूप जप ॥ २ ॥ तें हें विठ्ठलरूप पिकलें पंढरीं । नाम चराचरीं विठ्ठल ऐसें ॥ ३ ॥ नामा म्हणे विठ्ठल सर्वांत सखोल । उच्चारितां मोल न लगे तुज ॥ ४ ॥ ३१ पोशिसी शरीर इंद्रियांची बाधा । शेखीं तें आपदा करील तुज ॥ १ ॥ नव्हे तुझें हित विषय पोषितां । हरी हरी म्हणतां उद्धरसी ॥ २ ॥ वायांचि पाल्हाळ चरित्रु सांगसी । परी नाम न म्हणसी अरे मूढा ॥ ३ ॥ नामा म्हणे हेचि पंढरीये निधान । उच्चारिता जन तरले ऐसें ॥ ४ ॥ ३२ विषय खटपट आचार सांगसी । विठ्ठल न म्हणसी अरे मूढा ॥ १ ॥ पूर्णब्रह्म हरी विठ्ठल श्रीहरी । अंतीं हा निर्धारीं तारील सत्य ॥ २ ॥ न लगे सायास करणें उपवास । नामाचा विश्वास ऐसा धरीं ॥ ३ ॥ नामा म्हणे प्रेम धरीं सप्रेम । विठ्ठल हाचि नेम दिनदिशीं ॥ ४ ॥ ३३ नव्हे तुज हित म्हणतां विषय पोषिता । हरी हरी म्हणतां तरशील ॥ १ ॥ माधव श्रीहरी कृष्ण नरहरी । वेगीं हें उच्चारीं लवलाहीं ॥ २ ॥ घडतील यज्ञ पापें भग्न होत । प्रपञ्च सर्वत्र होईल ब्रह्म ॥ ३ ॥ नामा म्हणे हरिकथा हरी भवव्यथा । उद्धरसी सर्वथा भाक माझी ॥ ४ ॥ ३४ उपदेश सुगम आइके रे एक । नाम हें सम्यक विठ्ठलाचें ॥ १ ॥ जनीं जनार्दन भावचि संपन्न । विठ्ठल उद्धरण कलीमाजीं ॥ २ ॥ साधेल निधान पुरेल मनोरथ । नामेंचि कृतार्थ होसी जनी ।न् ॥ ३ ॥ नामा म्हणे नाम घेई तूं झडकरी । पावशी निर्धारीं वैकुंठपद ॥ ४ ॥ ॥ इति श्रीनामदेव हरिपाठ समाप्त ॥